این پرنده برای اولین بار در سال ۱۸۰۵ توسط «جورج شاو» مدیر جانور شناسی موزه طبیعی بریتانیا شناسایی شد و در سال ۱۸۳۲ طبیعی دان « موزه لینه» که «یوهان واگلر» نام داشت توضیحاتی در باره مرغ عشق منتشر کرد.
در سال ۱۸۴۰میلادی، زیست شناسی به نام «جان گولد» این پرنده را از استرالیا خارج کرد و به انگلستان برد. موج تقاضا برای این پرنده موجب شد تا کشتیهای زیادی دست به کار انتقال این پرندگان به اروپا، مخصوصاً انگلستان، هلند و بلژیک بزنند. کشتیها مرغ عشقها را در دستههای چند ده هزارتایی حمل میکردند. در طول سفر چند هفتهای، فقط تعداد اندکی از آنان سالم به اروپا میرسیدند. به زودی این پرنده اهلی شد و از طریق انگلستان به تمام دنیا منتقل شد. در سال ۱۸۴۶ برای اولین بار وارد کشور فرانسه شد و هشت سال بعد یعنی در سال ۱۸۵۴ طبیعی دان فرانسوی «جان دلون» مقاله¬ای در خصوص تکثیر، تغذیه و نگهداری مرغ عشق منتشر کرد. در سال ۱۸۵۹ نویسنده آلمانی «کارل بوله» در نشریه پرنده شناسی آلمان مقاله مفصلی در باره مرغ عشق منتشر کرد.
از نوشته های «بوله» چنین بر می آید که مرغ عشق در آن زمان در تمامی شهرهای بزرگ آلمان به عنوان حیوان خانگی رایج بوده است و بنا به گفته او مرغ عشق برای اولین بار در سال ۱۸۵۵ درشهر برلین آلمان توسط «گرفین شورین» تکثیر یافت. مرغ عشق از سال ۱۸۶۰ به بعد در تمامی باغ وحش¬های آلمان وجود داشته و با موفقیت تکثیر و پرورش یافته است. طی ۵۰ سال، واحد¬های عظیم تجاری به وجود آمدند که هزاران قطعه از این پرنده کوچک را برای دوستداران پرندگان زینتی تکثیر می¬کردند. در اواخر قرن نوزدهم واردات مرغ عشق به ارقام غیر قابل تصوری رسید. بنابر نوشته های «دبراسای» تنها در سال ۱۸۹۴ واردات پرندگان زنده به بنادر فرانسه بالغ بر یک میلیون و دویست هزار قطعه بوده که در آن، واردات مستقیم به انگلستان و آلمان منعکس نشده است.
مشخصات
مرغ عشق در حالت کلی می توان به ۲گروه هلندی وساده تقسیم کرد که نژاد هلندی آن دو برابر بزرگتر از نژاد معمولی آن است که معمولا درکشورانگلستان نگهداری شده ودرایران هم موجود است ومرغ عشق اهلی، اندکی از همنوعان وحشی خود بزرگتر است. طول بدن این پرنده بین ۱۶ تا ۲۰ سانتیمتر میباشد. عمر انواع وحشی آن ۱۰ تا ۱۴ سال و عمر نوع اهلی آن اغلب کمتر از ۵ سال است. البته در میان مرغ عشقهای اهلی گاه عمر ۱۱ ساله نیز مشاهده شدهاست.
رنگ طبیعی این حیوان سبز چمنی میباشد انتهای پشت ٬سینه و شکم سبز میباشد.پشت سر ٬بالای شانه و روی بالها زرد همراه با خطهای سیاهی به صورت موجی میباشد.دو پر بزرگ از میان دمش بیرون آمده که آبی تیرهاند.پرهای دم سبز بوده و دارای نوار زردی میباشد.صورت مرغ عشق تا گلو زرد روشن است و در انتهای صورتش لکههای بنفشی که ریش نامیده میشود وجود دارد.پلکها بسیار نازک هستند و از سمت پاین به بالا جمع میشوند.نوکش مانند طوطی سانان است و نوک پایینی کوچکتر از بالایی میباشد. مرغ عشق حدودا در 3 ماهگي بالغ ميشود. مرغ عشق ماده در هر نوبت به طور متوسط 4-6 تخم ميگذارد. جوجهها 16-18 روز بعد از تخم بيرون آمده و24-28 روز در لانه ميمانند. در طول اين مدت جوجهها به شدت وابسته به مادر هستند.
تعیین جنسیت نر وماده
برای فهمیدن جنس نر و ماده این حیوان بهترین گزینه توجه به پوستی که در بالای منقار قرار دارد و سوراخهای بینی در آن هستند٬میباشد.در نوع نر رنگ این پوست آبی تیرهاست اما در نوع ماده آبی روشن ٬قهوهای یا متمایل به قهوهای است.رنگ آبی این پوست در نوع نر همواره مشخص است هرچند در نرها مریض این رنگ مات میشود و در نرهای مسن قهوهای شده و ترکهایی در آن دیده میشود.اما رنگ این پوست در مادهها متغیر است در موقع تخم گذاری و در جوانی صاف و روشن تر است و پس از این مدت تیره تر و چروک دار میگردد.
رفتار شناسی مرغ عشق
مرغ عشق پرنده¬ای هوشمند و اجتماعی است و از بازی کردن لذت می¬برد. مرغ عشق ماده علاقه زیادی به جویدن اجسامی مانند چوب دارد که این تمایل در نرها کمتر است. مرغ عشق علاقه زیادی به همبازی شدن با آدمی دارد و قادر به تقلید محدود صدا و سوت زدن است. مرغ عشق خیلی زود اهلی شده و به خانه خو میگیرد. میتوان به آن یاد داد که روی انگشت بنشیند. حضورسگ و گربه موجب ناراحتی پرنده میشود حتی اگر به آن دسترسی نداشته باشند. پرنده جدید را باید به تدریج وارد کرد لذا اگر تصمیم گرفتید تا برای مرغ عشق خود جفت تهیه کنید، بهتر است که پرنده جدید را ابتدا در قفس¬های مجزا ولی کنار هم نگه دارید تا به هم عادت کنند.
نگهداري
قفس: بايد فضاي كافي براي تحرك پرنده داشته باشد. اندازه توصيه شده براي يك جفت مرغ عشق 75‚60‚100سانتيمتر ميباشد. داشتن ميلههاي افقي (نسبت به عمودي) ارجح است چرا كه پرنده ميتواند براي بالا رفتن از آناستفاده كند.
مكان قفس: قفس بايد در اتاقي روشن، با هواي مناسب و در جريان (با دماي 1-26 سانتيگراد بدون تغييرات ناگهاني)،بدون دود سيگار و در گوشهاي از اتاق قرار داد تا پرنده احساس امنيت كند. پرنده نبايد در معرض تابش مستقيم خورشيدباشد همچنين آشپزخانه محل مناسبي براي قفس نميباشد چون داراي بخارات مضر است. ارتفاع قفس بهتر استطوري باشد كه پرنده حدودا هم سطح چشمان شما باشد تا كنترل و اهلي كردن آن سادهتر شود.
با توجه به اينكه مرغ عشق در شب ساعاتي را ميخوابد در صورتيكه برق روشن است بهتر است روي قفس با پارچهپوشانده شود.
وسايل داخل قفس: وسايل لازم براي قفس شامل ظروف آب، غذا و سنگريزه و قالب معدني (يا كف دريا) ميباشد.اسباب بازي نيز بويژه براي يك پرنده تنها لازم است.
كف قفس را ميتوان با روزنامه (رنگي نباشد) يا روزنامه كه روي آن ماسه ريخته شده است، پوشاند. آبخوري لولهاي،براي مرغ عشق مناسب است. جلوي ظروف آب و غذا بايد ميله باشد تا پرنده بتواند بر روي آن بنشيند ضمن اينكهظروف آب و غذا نبايد زير ميلههاي بالايي قفس باشند چر كه با مدفوع پرنده آلوده ميشوند. آب هميشه تازه و تميز بايددر اختيار پرنده باشد. كف قفس بايد هر روز و كل قفس 3-4 روز يك بار تميز شوند.
ميله داخل قفس: ميلههاي چوبي نسبت به پلاستيكي ارجح هستند ضمن اينكه بهتر است قطر ميلهها متفاوت باشد. بهطور كلي قراردادن شاخه درخت بويژه به جاي ميلههاي بالايي قفس مناسبتر است چرا كه پرنده ميتواند از آن بالا رفتهضمنا ناخنهايش نيز ساييده ميشود. براي اين كار ميتوان يك ساقه به قطر 1-1/5 سانتيمتر پيدا كرده كه عاري ازسمپاشي، قارچ و مدفوع پرندگان وحشي باشد سپس برگ و شاخههاي اضافي آن را قطع كرده و داخل قفس قرار داد.
اسباب بازي: مرغ عشق آينه را دوست دارد. ميتوان يك آينه كوچك را داخل قفس قرار داد يا بهتر است يك آينهديواري كنار قفس باشد تا پرنده خود را ببيند. اسباب بازيهاي ديگر مورد علاقه مرغ عشق شامل نردبان، تاب، توپپينگپنگ آويزان و زنگ ميباشند.
تمرين و ورزش
مرغ عشق نياز به پرواز آزاد دارد. در صورتيكه پرنده شما به قفس عادت كرده، ميتواند هر روز بيرون بيايد و در اتاقپرواز كند. براي اين كار ابتدا بايد شرايط اتاق كاملا مناسب باشد. در و پنجرهها بسته، بخاريها خاموش و سگ و گربه دراتاق نباشد. آنگاه ميتوان در قفس را باز كرده تا پرنده 20-30 دقيقه بازي كند. پرندهاي كه به قفس خود عادت كرده پس ازاين مدت باز خواهد گشت بويژه اگر به طور منظم براي بازي بيرون آورده شود.
صحبت كردن
مرغ عشق تا حدي قادر است صحبت كردن را بياموزد. بهترين زمان براي ياد دادن از حدود 5-6 هفتگي است. پرندهنر از نظر يادگيري بهتر از ماده ميباشد. براي ياد دادن بايد توجه كرد كه كلمه بدقت و بارها تكرار شود. با توجه به اينكهپرنده معني كلمه را نميفهمد بايد كلمه به يك شكل تكرار گردد.
تغذيه
غذاي اصلي مرغ عشق در اسارت و آزادي دانه است. دانهها شمال 2 گروه مهم هستند:
1ـ دانه غلات: كربوهيدرات زياد و چربي كم دارند; مانند ارزن و ذرت.
2ـ دانههاي روغني: چربي زياد و كربوهيدرات كم دارند; مانند تخم آفتابگردان يا تخم كتان.
غذاي مناسب مرغ عشق شامل دانه قناري و ارزن ميباشد ولي اين تركيب غذاي كاملي نيست بويژه هنگام توليد مثلو براي بالانس كردن آن اضافه كردن يك دانه روغني (مانند تخم كتان) لازم است. علاوه بر اينها سبزيجات (مانند هويج،كلم)، ميوههاي تازه (مانند سيب، انگور) و نيز مكمل توصيه ميشوند. بايد توجه داشت كه هر نوع تغيير جيره به تدريجانجام شود.
مكمل: دو مكمل مهم براي مرغ عشق سنگريزه (يا شن) و كف دريا ميباشند. پرندگان دانهخوار از جمله مرغ عشقاغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگريزه ميكنند. سنگريزه در سنگدان پرنده كمك به شكستن دانه كرده ونقش مهمي در هضم آن دارد. بايد توجه داشت كه سنگريزه آلوده نباشد. كف دريا يك منبع با ارزش كلسيم است ضمناپرنده جوان از آن براي اصلاح منقارش نيز استفاده ميكند. بهتر است در جايي فيكس باشد تا توسط پرنده جابجا نشود.
آب (براي نوشيدن و استحمام)
مرغ عشق به آب كمي نياز دارد ولي آب تازه در ظرف تميز بايد هميشه در دسترس باشد. بهتر است آب هر روزعوض شود.
پرنده براي آراستن پرهاي خود نيز نياز به آب دارد. برخي پرندهها براي استحمام ظرف آب را دوست دارند و برخيديگر را ميتوان به آرامي اسپري زد. بايد توجه داشت كه اين كار در يك روز خوب و گرم انجام شود و پرنده قبل ازخوابيدن خود زمان مناسب براي خشك شدن داشته باشد.
توليد مثل
براي موفقيت در جوجه گرفتن بايد به موارد زير توجه شود:
1ـ فراهم آوردن شرايط مناسب نگهداري و تغذيه
2ـ قرار دادن جعبه آشيانه (شكل 3): يك محرك براي توليد مثل محسوب ميشود. براي مرغ عشق جعبه آشيانه به اندازه23‚17‚17 سانتيمتر و ورودي به قطر 4-5 سانتيمتر مناسب است. وجود يك ميله جلوي سوراخ ورودي كمك ميكندپرنده نر جفت خود را هنگام خوابيدن روي تخمها بهتر تغذيه كند. بهتر است كف جعبه آشيانه كشويي باشد (مانندشكل) تا تميز كردن آن به سادگي صورت گيرد. ضمنا مرغ عشق تخم را مستقيما روي چوب ميگذارد و نياز به مادهديگري نيست.
3ـ استرس: استرس را بايد به حداقل رساند. صاحبان وسواسي يا فضول كه بطور متناوب داخل جعبه آشيانه را نگاهميكنند و نيز ظاهر شدن شكارچيان مانند گربه اطراف قفس از عوامل مهم استرس محسوب ميشوند.
4ـ نقش تحريك ساير پرندگان: ميتوان 2 جفت مرغ عشق را در قفسهاي مجزا ولي در كنار يكديگر قرار داد. صداي هرجفت ميتواند جفت مقابل را به نشان دادن رفتار توليد مثلي تشويق كند.
5ـ تأثير نور: افزايش تدريجي مدت زمان وجود نور تحريك مناسبي است. فصل جفتگيري مرغ عشق >معمولا< بهار وتابستان است.
بيماريهاي مهم
رشد بيش از حد ناخنها و منقار: در صورت بروز اين پديده بايد از محلي كه فاقد عروق خوني هستند كوتاه شوند. اگرانجام آن مشكل است به دامپزشك مراجعه كنيد.
سرماخوردگي: نشانههاي اين بيماري تب، كاهش اشتها و حركات مداوم دم است. بيماري در صورت پيشرفت بهذاتالريه منتهي ميشود. علاوه بر درمان دارويي بايد دماي اتاق را تا 27 درجه سانتيگراد بالا برده و ثابت نگه داشت. بهاشتها آمدن پرنده تأثير زيادي در بهبودي دارد بنابراين بايد غذاهاي مورد علاقه پرنده به همراه ويتامين B به آن داده شود.
بيماري پسيتاكوز: اهميت اين بيماري در قابليت انتقال آن از مرغ عشق (و ساير طوطيها) به انسان ميباشد. برايجلوگيري از اين امر، مرغ عشق را از جاهاي كاملا مطمئن خريداري كرده و در صورت مشاهده علائمي چون لاغري،كسالت، ريزش از بيني و اسهال سبز ضمن قطع تماس با پرنده به دامپزشك مراجعه كنيد.
نظرات شما عزیزان: